حتما بخونید????
تاریخچه تیرماه #سیزده شو یا #لال شو
جشن تیرگان که در زبان محلی به آن «تیرِماه سیزده شو» گفته می‌شود، همان جشن معروف ایرانیان باستان است که در تاریخ باستانی طبری مصادف با دوازدهم آبان‌ماه برگزار می‌شود.
دررابطه با تاریخچه این جشن روایات زیادی وجود،اما درتاریخ طبری آمده است،پس از شکست ایران از تورانیان برای تعیین مرز بین دو کشور،آرش کمانگیر،پهلوان اسطوره ای طبرستان،تیری را باهمه نیروی خویش ازفراز قله دماوند رها کرد و این تیر پس از گذشتن از
همه زمین طبرستان،گرگان،نیشابور و بیابانهای سرخس،به راست جیحون ودربیابان مرو بر تنه درخت گردویی فرود آمد و مرز بین ایران و توران اینگونه تعیین شد.
این جشن در تاریخ پیش از اسلام در ایران بزرگ وجود داشت و با برپایی آیین‌های ویژه و آماده کردن خوراکی‌های سیزده‌گانه جشن گرفته می‌شود.

به همین مناسبت در قدیم الایام در غروب روز سیزده جوانان به پاسداشت این روز بزرگ وگرامیداشت یادوخاطره آرش پهلوان ایرانی با در دست داشتن چند ترکه‌ای بلند که نماد تیروکمان آرش است با کیسه‌ای به انتهای آن بسته شده است، همراه کودکان به در خانه‌ها رفته و با سر و صدا و کوبیدن چوب به در خانه‌ها و لال‌بازی و گاهی همراه با خواندن شعر« لال بیَمو، لال بیَمو ،پارسال و پیرار بیَمو، چِل بَزِن دیگِ بَزِن، لال اِنِه لالَک اِنِه، سال و ماه ارزون بوه ،لال مار رسوا نَوِ، لال اِنِه لالَک اِنِه ،پار بورده امسال انه» به صاحبخانه مژده میدهند که با فداکاری و از جان گذشتگی آرش مرز بین دوکشور تعیین شده و جنگ به پایان رسیده است و اینگونه از صاحب‌خانه تقاضای هدیه می‌کنند و صاحب‌خانه هم اغلب به آنها پول، میوه و شیرینی به عنوان مژدگانی می‌دهد.

در این شب افزون بر خوراک‌هایی که مناسب مهمانی است بنابر رسم خوراکی‌های ویژه‌ای نیز تدارک دیده می‌شود و شیرینی دستی به نام «پِتی بَزه نون» و شیرینی دیگری به نام «کماج» است و گردو و سنجد و شیرینی و میوه و چای را می‌گذارند و افراد خانواده دور آن جمع می‌شوند.

شگون چوب خوردن از لال نیز از دیگر مراسم ویژه این جشن است به گونه‌ای که در این شب شخصی با لباس مبدل، دستمالی به سر بسته و صورتش را سیاه می‌‌کند و مانند لال‌ها با کسی حرف نمی‎زند،این شخـص که او را « لال، لال مار و لال شیش» می‌گویند با همراهی چند نفر وارد خانه‌های محل می‌شود و با چوب و ترکه‌ای که در دست دارد، ضربه‌ای به ساکنان خانه می‌زند.

مازندرانی‌ها آمدن لال را به خانه و کاشانه خود به فال نیک می‌گیرند و باور دارند که «لال» هر کس را بزند تا سال دیگر مریض نمی شود.