عکس آش پَتْله یا پَلْته همدان
آش شله پتله یکی از آش­‌های سنتی استان همدان است. آش شله پتله که به نام های آش پتله، آش پتله ترشی و آش شل پتله که به گویش محلی‌ها شله پلته می­‌گفتند هم معروف است. این آش بیشتر در ماه­‌های سرد سال مورد استفاده قرار می­‌گیرد و شیوه‌ی خوردن خاصی دارد. این آش به همراه ترشی­‌، به خصوص ترشی بادمجان و ترشی هفت‌بیجار یا هفت‌لشگر سرو می‌شود و به همین دلیل به آن آش پتله ترشی می­‌گویند.
روش سنتی خوردن این آش نیز به این صورت است که بر روی آش تکه­‌هایی از ترشی بادمجان یا هفت بیجار را می‌ریخته و نان لواش را بر روی کاسه‌ی آش می‌انداختند و با لقمه کردن نان، آن را میل می­‌کردند.
روش دیگر به این صورت است که نان لواش را بر روی بشقاب انداخته و آش را بر روی نان می­ریختند و مقداری ترشی به آش اضافه کرده و با انداختن نان بر روی آش آن را با دست لقمه کرده و می­‌خوردند.
مواد لازم

آش پَتْله یا پَلْته همدان

۱۰
مواد اصلی
بلغور
۲۰۰ گرم
سبزی (آش)
۵۰۰ گرم
عدس
۲۰۰ گرم
سیب زمینی (2عدد)
۲۵۰ گرم
گوشت با استخوان
۲۵۰ گرم
پیاز متوسط
۱ عدد
نمک و فلفل و زرد چوبه
به مقدار لازم
کره یاروغن حیوانی
۱ قاشق غذا خوری
نعنا داغ
به مقدار لازم
پیاز داغ وسیرداغ
به مقدار لازم
طرز تهیه

آش پَتْله یا پَلْته همدان

درجه سختی
زمان تهیه ۳۰
دقیقه
زمان پخت ۱۶۰
دقیقه
۱
ابتدا سبزی آش را که شامل تره، جعفری، گشنیز و اسفناج است را پاک کنید و خرد کنید. پیاز را نگینی خرد کرده و کمی تفت دهید.
۲
داخل یک قابلمه‌ی نسبتا بزرگ مقداری آب بریزید و پیاز، زردچوبه، نمک، فلفل و گوشت (با استخوان) را درون آب بیاندازید، بعد قابلمه را بر روی حرارت بگذارید تا بپزد.
۳
در ادامه عدس و بلغور صاف‌کرده و شسته شده را به مواد اضافه کنید.
۴
در نیم ساعت آخر پخت، سیب زمینی که به صورت نگینی کوچک خرد کرده اید را به همراه سبزی خرد شده و نمک به مواد بیافزاید. بهتر است تا زمان پخت کامل آش چند مرتبه، مواد را به هم بزنید تا ته نگیرد.
۵
زمانی که بلغور آش به اندازه‌ی کافی لعاب داد، مقداری کره یا روغن حیوانی را به آن اضافه کنید و به هم بزنید. توجه داشته باشید که این آش باید آبِ کمی داشته باشد.
۶
در انتها آش آماده شده را به ظرف آش انتقال دهید و با کمی نعناداغ و یا پیازداغ تزیین نمایید. آش را با کمی ترشی و نان لواش نسبتا خشک سرو کنید و از طعم بی نظیر آن لذت ببرید. نوش جان!
سایر نکات

آش پَتْله یا پَلْته همدان

در زمان های گذشته برای تهیه‌ی این آش، پتله که یکی از فرآورده­‌های گندم است را طی عملیاتی که شرح می‌دهیم استفاده می­‌کردند که امروزه بیشتر جایش را به بلغور گندم داده است.
برای درست کردن پتله ابتدا گندم را پاک کرده و می‌شستند و سپس آن‌را می­‌جوشاندند و بعد در مقابل آفتاب پهن و خشک می‌کردند. بعد از خشک شدن آن‌را در گودالی به نام دیبک ریخته و با چوب دیبک‌زنی که یک تیر کوتاه چوبی بود و در اطراف آن یکی دو دسته‌ی چوبی کار گذاشته بودند، گندم داخل دیبک به وسیله دو نفر که دو سر دسته‌ی چوب را می­‌گرفتند زده می‌شد. پس از آن که گندم را به خوبی می‌کوبیدند و پوستش را می‌گرفتند، آن‌را در دستاس که نوعی آسیاب دستی و کوچک خانگی بود، می­‌ریختند تا هر دانه‌ی گندم به دو یا سه تکه شکسته و به‌اصطلاح «یارما» یا نیمه بشود. از این پتله برای پختن غذاهایی مانند دلمه، آش، کوپ په، کوفته و غیره در زمستان استفاده می‌کردند.
شیوه‌ی دیگر آماده‌کردن پتله که ساده‌تر است هم به این صورت است که گندم را پس از پاک کردن، می‌شویند، سپس آن را همراه مقداری زرد چوبه می­‌جوشانند تا گندم‌ها کمی نرم شود و بعد آن را پهن و خشک می­‌کنند. بعد از خشک شدن آن را آسیاب می­‌کنند تا گندم‌ها به دو یا سه تکه شکسته شود.
در روش دیگر. گندم رو شسته بر روی پارچه ی بزرگ نخی ریخته تا کمی اب ان گرفته شود. بعد روی آن را با پارچه پوشانده. و با دسته های چوبی سنگین به نام هِرِکو روی ان میزدن، به این صورت که چند نفر دور تا دور گندم نشسته و دسته های هرکو را بالای سر خود برده و محکم روی گندم میکوبیدن، این کار تا زمانی که پوست گندم کامل جدا شود ادامه داشته، سپس گندم را تو سینی ریخته وبالا پایین میکردن تا این پوستها جدا شود، بعد از خشک شدن کامل گندم، انرا به وسیله ی دستاس چند تکه میکردند.
عکس و تصاویر ارسالی از آش پَتْله یا پَلْته همدان
نظرات طرز تهیه

آش پَتْله یا پَلْته همدان